به گزارش یزدفردا به نقل از ایسنا: حسن اکبری ضمن اشاره به این که تقریباً ۱۱ درصد از مرگ و میرها ناشی از آلودگی هواست، تصریح کرد: البته آسیب‌های ناشی از آلودگی هوا تنها به مرگ و میر افراد ختم نمی‌شود بلکه اثرات سوء دیگری از ابتلا به بیمارهای تنفسی و آلرژیک و تشدید برخی بیماری‌ها تا هزینه‌های مالی تحمیلی به بیماران و مراکز درمانی را نیز به همراه دارد و این در حالیست که آلودگی هوا تنها یکی از آلودگی‌های محیط زیستی است که نسبت به سایر آلاینده‌ها برای افراد جامعه، محسوس‌تر و مشهودتر است.

وی آلودگی‌های مربوط به آب و خاک و حتی آلودگی‌های امواج الکترومغناطیس ناشی از امواج مخابراتی را نیز بسیار مهم خواند و گفت: برخی از این آلایندگی‌ها به صورت تدریجی به سمت تشکیل بحران پیش می‌روند و می‌توانند جامعه را در آینده با نگرانی‌هایی همراه کنند.

مدیر کل محیط‌زیست با اشاره به مهمترین عوامل بروز آلودگی‌ هوا در استان، آن را به دو دسته آلودگی‌های ناشی از صنایع و ترافیک و آلودگی‌های ناشی از بیابانی شدن استان و تخریب‌ طبیعت تقسیم کرد و گفت: هر چند اقدامات انسانی نقش مستقیمی بر عوامل آلاینده نوع اول دارد و این آلودگی‌ها بیشتر به چشم مردم می‌آید ولی انسانها در ایجاد عوامل آلاینده حاصل از تخریب سرزمین نیز نقش موثری دارند که این نوع عوامل نیز از حیث این که کنترل و مهار آنها بسیار سخت و دشوار است، حائز اهمیت هستند.

وی نوع شناخته‌شده‌تر آلودگی هوا در استان را ناشی از آلایندگی صنایع و کارخانجات، دپوهای مواد اولیه واحدهای شن و ماسه و کاشی و البته آلودگی تردد وسایل نقلیه ذکر و بیان کرد: در حال حاضر ۳۳ درصد آلودگی‌های محور عقدا تا مهریز که بیشترین حجم صنایع و جمعیت استان نیز در این محدوده قرار دارند، ناشی از حمل و نقل و تردد وسایل نقلیه است.

وی در همین رابطه گفت: با توجه به این که در استان زمان‌های اوج ترافیک را در برخی ساعات خاص شاهدیم، بیشترین آلودگی هوای استان در این بخش را نیز مربوط به همین ساعات از شبانه‌روز است و به دلیل همجواری این نوع آلودگی با مناطق مسکونی، شاهد اثرات بیشتری آن بر سلامت افراد جامعه هستیم.

خشکی هوا تشدید کننده آلودگی هوا

اکبری اضافه کرد: البته یکی از مشکلات اصلی استان در خصوص آلودگی هوا، ماندگاری ذرات معلق و غبار به مدت طولانی در هوا به دلیل خشکی و نبود رطوبت نسبتی در محیط است به طوری که مرتباً بر غلظت آن افزوده می‌شود در حالی که در استان‌های دارای رطوبت کافی، این قبیل آلودگی‌ها به مراتب خیلی زودتر از استان‌ خشکی مانند یزد مرتفع می‌شود و به عنوان مثال شاهد آلایندگی کمتر سنگ‌شکن‌های کارگاه‌های شن و ماسه استان‌های با رطوبت مناسب که بعضاً نیز در کنار جاده و مناطق شهری هستند در مقایسه با آلودگی بالا و مشهود کارگاه‌های شن و ماسه یزد که عمدتا در مناطق دور از شهر قرار دارند، هستیم.

به گفته وی، اتفاقاً همین خشکی استان نیز طی سه دهه اخیر و به دلیل برداشت‌های بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی به‌ شدت افزایش پیدا کرده به طوری که با کاهش رطوبت خاک، باتلاق‌هایی که در گذشته بخشی از رطوبت هوا را تأمین می‌کردند و پوشش گیاهی اندک آنها که به نوعی تلطیف‌کننده هوا بودند، خشک شده و با کویری شدن بیشتر دشت‌ها، فعالیت بیشتر چشمه‌های گرد و غبار در استان را شاهدیم.

این مسئول، عمده بازه زمانی وقوع آلایندگی‌های ناشی از بیابانی شدن استان را مربوط به دو مقطع زمانی مربوط به  تغییرات آب‌وهوایی استان یعنی اوائل فصول بهار و پاییز ذکر کرد و گفت: آسمان استان در این ایام عمدتاً شاهد ناپایداری جوی و فعالیت کانون‌های فرسایشی و چشمه‌های گرد و غبار است.

وی با بیان این که برخی از  کانون‌های فرسایشی در استان مربوط به گذشته هستند ولی بخش عمده آنها ناشی از  تخریب سرزمین در دهه‌های اخیر است، تصریح کرد: این زخم‌ها و خراش‌های ایجاد شده در بدنه طبیعت می‌تواند نشات گرفته از تخریب پوشش‌های گیاهی، ایجاد جاده‌های خاکی، فعالیت‌های معدن‌کاوی و معدن‌کاری، اراضی کشاورزی رها شده، زمین‌های اطراف شهر که گاهاً مملو از نخاله‌های ساختمانی هستند تا دپوی پسماندهای صنعتی و حتی رسوب ذرات معلق ناشی از صنایع در اطراف شهرها که با اندک وزش بادی ایجاد گرد و غبار می‌کنند، باشد.

هوای ناسالم ۳۵ روزه‌ی یزد از ابتدای سال

مدیر کل محیط زیست استان، روزهای ناسالم شهرستان یزد طی شش ماهه نخست امسال را ۳۵ روز اعلام و خاطرنشان کرد: هرچند تعداد روزهای ناسالم استان یزد با برخی از کلانشهرهای کشور مانند تهران قابل قیاس نیست ولی آلودگی این شهرها عمدتاً ناشی از ترافیک است که قطعاً در بلندمدت با اقدامات و تدابیر مسئولان مرتفع خواهد شد ولی  بخش عمده‌ای از آلودگی هوای یزد منشاء در تخریب طبیعت، تشدید خشکی، استقرار نامتناسب صنایع و توسعه معادن دارد که کنترل و برطرف کردن آنها بسیار دشوار است.

وی تاکید کرد: البته در عین حال صنایع مستقر در محور مهریز - عقدا در استان تحت پایش‌های کیفی محیط‌زیست قرار دارند و حاصل این پایش‌ها و اخطارهای مکرر در فصل گذشته منجر به جریمه حدود ۳۰۰ واحد صنعتی به‌ دلیل آلودگی‌های موردی یا مقطعی و و قرار گرفتن آنها در لیست واحدهای آلاینده شده است.

اکبری با بیان این که از ابتدای سال تاکنون بیش از ۱۰۰ واحد صنعتی آلاینده در استان به مراجع قضایی معرفی شده‌اند، متذکر شد: هزینه‌هایی که صنایع محور عقدا - مهریز خصوصاً صنایع کاشی و سرامیک، فولاد و دیگر صنایع آلاینده استان تاکنون جهت کاهش آلایندگی خود صرف کرده‌اند، بسیار قابل‌توجه بوده اما تراکم صنایع و ناسازگاری واحدهای غیرفلزی واجد خردایش و صنایع دارای کوره‌های ذوب با اقلیم استان که پیش‌زمینه‌ی غبار و ذرات معلق به‌ دلیل بیابانی بودن دارد، شرایط را به‌گونه‌ای رقم زده است که حتی آلودگی‌های اندک و خطاهای احتمالی صنایع، به تدریج استان را در شرایط بحرانی از این حیث به ویژه در مواقع بروز پدیده وارونگی هوا قرار داده است.

وی نکته حائز اهمیت در موضوع آلودگی هوا را مطالبه‌گری مردم خواند و گفت: افزایش این مطالبه‌گری به ویژه در شهرستان‌های اردکان و اشکذر حساسیت محیط زیست  را برای کنترل این وضعیت بیشتر کرده است ولی باید توجه داشته باشیم که کاهش آلودگی هوا نیازمند مشارکت جدی‌تر همه دستگاه‌ها و مردم است.

تشدید نظارت‌ بر آلایندگی صنایع تا پایان سال

مدیر کل محیط زیست استان با اشاره به ایجاد حریق‌های عمدی یا غیرعمدی ناشی از سوزاندن لاستیک یا پسماندهای صنعتی، کشاورزی و خانگی به منظور دفع آنها در محور عقدا - مهریز، گفت: این قبیل اقدامات به ویژه در شرایطی که وارد فصل سرد سال شده و با پدیده پایداری هوا و وارونگی مواجه‌ایم، در آلودگی هوا بسیار اثرگذار است لذا در این رابطه نیازمند همکاری بیشتر مردم و شهرداری‌ها هستیم هر چند که تقریباً پرونده بسیاری از شهرداری‌های واقع در این محور  که اقدام به آتش زدن زباله‌ها در سایت‌های خود کرده‌اند به مراجع قضایی ارجاع شده و به شدت پیگیر برخورد با آنها هستیم.

وی در مورد جابجایی صنایع آلاینده از جوار مناطق مسکونی نیز گفت: هرچند این موضوع در ماده ۱۴ قانون هوای پاک دیده شده ولی تصمیم گیری در این مورد برعهده کارگروهی متشکل از دستگاه‌های مختلف و مرتبط با این حوزه و مستلزم تحقق یکسری پیش‌شرط‌هاست که علی‌رغم دشوار بودن انتقال فیزیکی یک واحد، متاسفانه تاکنون پیش‌شرط‌های انتقال نیز فراهم نشده است و عموماً واحدهای صنعتی هم حاضر به همکاری در این زمینه نمی‌شوند لذا عمده تلاش محیط زیست استان در مورد این قبیل صنایع، پایش و کنترل سختگیرانه‌تر حتی شدیدتر از استانداردهای معمول برای کاهش آلودگی ناشی از آنهاست.   

اکبری در پایان همکاری دستگاه‌های متولی توسعه در استان را برای کاهش خطرات تولید آلودگی خواستار شد و گفت: البته مصوباتی از شورای توسعه و برنامه‌ریزی استان برای تشدید نظارت و پایش صنایع محور عقدا - مهریز و رفع برخی مشکلات محیط زیستی اخذ شده است که امیدواریم با همراهی دستگاه‌های مختلف و مردم در کاهش روزهای ناسالم استان در نیمه دوم سال جاری موفق عمل کنیم.

• نویسنده : یزدفردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا